بررسی اثر بازدارندگی باکتری‎های جدا شده از درختان پسته روی قارچ aspergillus flavus link عامل مولد آفلاتوکسین

آلودگی پسته به آفلاتوکسین از جمله مشکلات اصلی و مهم تولید و صادرات این محصول بشمار می‎رود. از بین روش‎های مطالعه شده‎ جهت کاهش و یا حذف آلودگی آفلاتوکسین، کنترل بیولوژیک یکی از امیدبخش‎ترین روش‎ها به ‎ویژه در سال‎های اخیر می‎باشد. بدین منظور ارگانیسم‎های متعددی شامل باکتری‎ها، مخمرها و جدایه‎های غیرتوکسین زای a. flavus و a. parasiticus آزمایش شده‎اند. با توجه به اینکه آلودگی پسته‎ به قارچ a. flavus قبل از برداشت در شرایط باغ آغاز شده و با به تأخیر انداختن برداشت، آلودگی افزایش می یابد، احتمال می‎رود بتوان با کاربرد جدایه‎های باکتریایی فعال با فعالیت ضدقارچی، در این دوره زمانی آلودگی محصول به آفلاتوکسین را تا حد قابل قبول کاهش داد. به این منظور طی شهریور و مهرماه ???? (همزمان با برداشت محصول) و فروردین و اردیبهشت ماه 138? (طی فصل رشد)، از نمونه‎های میوه و برگ درختان پسته، جمع‎آوری شده از مناطق مختلف شهرستان رفسنجان، تعداد 844 جدایه باکتریایی خالص‎سازی شد. اثر بازدارندگی جدایه‎های مذکور روی رشد و اسپورزایی قارچ a. flavus در محیط کشت pda و محیط کشت تهیه شده از عصاره مغز پسته مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بررسی‎ها نشان داد که از بین نمونه‎های بررسی شده، تعداد 125جدایه به درجات مختلف توانایی جلوگیری از اسپورزایی و رشد میسلیومی قارچ را داشتند. از بین جدایه‎های بررسی شده به‎منظور تولید سیدروفور در محیط کشت king’s b، جدایه‎های 95، 66 و b13 بیشترین تاثیر را در بازداری از رشد ریسه‎ای قارچ داشتند. در آزمون بررسی تاثیر ترکیبات فرار ضد قارچی در بازدارندگی از رشد ریسه‎ای قارچ، جدایه‎های 66، 287 و 370 بیشترین تاثیر را داشتند. همچنین نتایج حاصل از تاثیر جدایه‎های باکتریایی روی اسپورزایی a. flavus در میوه پسته نشان داد که جدایه‎ 337 بیشترین تاثیر را در بازداری از تولید اسپور داشت. در تمامی آزمون‎های انجام شده، بیشتر جدایه‎ها تاثیر قابل توجهی در کاهش اسپورزایی قارچ داشتند. گروه‎بندی و شناسایی باکتری‎های جدا شده نشان داد، شش جدایه‎ گرم مثبت متعلق به جنس bacillus sp. و 19 جدایه گرم منفی متعلق به جنس pseudomonas sp. می‎باشند.